Ders Detayı

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

İşlem adımları: 1. Ölçeğinize ait toplam puan sütununu büyükten küçüğe sıralayınız. 2. Sıralanmış toplam puan sütununa göre en yüksek puan alan %27’lik üst grubu ve en düşük puanları alan %27’lik alt grubu belirleyiniz (Örn. 200 kişilik bir veri setinde en yüksek puan alan 54 ve en düşük puan alan 54 kişi). 3. Toplam puan sütununun yanına yeni bir sütun açınız ve yeni sütunda alt ve üst grup üyelerini kodlayınız (örn. Alt=1 ve Üst=2). 4. Her bir ölçek maddesini Alt ve Üst grup değişkeni açısından karşılaştırınız. 5. Örnek tablo ve yorum için linkten ulaşabileceğiniz makaleye bakabilirsiniz ( http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1287) Kolaylıklar dilerim... Not: Madde ayırt edicilik analizini madde toplam korelasyon katsayısı hesaplayarak da raporlayabilirsiniz. Bunun için Analyze/Scale/Reliability Analysis menüsünü kullanabilirsiniz.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Kandemir, Cronbach Alfa, Guttman test yarılama ve madde-toplam korelasyon analiziyle hesaplanan katsayıların ortak özelliği, ölçme aracının maddelerinin ortak bir özelliği ölçme derecesini hesaplayarak içtutarlılık açısından ölçekten elde edilen puanların güvenilirliğine dair kanıt sunmalarıdır. Cronbach Alfa ve madde-toplam korelasyon katsayısı tüm maddeleri hesaba kattığı için test yarılama yöntemine göre daha hassastır. Özellikle madde toplam korelasyon katsayısı, ölçekteki maddelerin belli bir özelliğe yüksek düzeyde sahip olanlar ile düşük düzeyde sahip olanları ayırt edebilme gücünü ortaya koyması itibariyle ölçeğin yapı geçerliliğine dair de kanıt sunmaktadır. Dolayısıyla SPSS'de aynı menü altında (Scale/Reliability Analysis) yer alan bu değerlerin verilmesinde bilgilendirici olacaktır. Örnek bir rapor için ekteki linkten ulaşabileceğiniz makaleye bakabilirsiniz ( http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1287). Kolaylıklar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Kandemir, ölçek geliştirme ve uyarlama sürecinde kullanılacak veri setinin büyüklüğü ve niteliği ile ilgili ayrıntılı bilgiler "SPSS'e giriş ve veri setinin faktör analizine uygunluğu" başlıklı 6. ders videosunda mevcuttur.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Evci, Dereceli Puanlama Anahtarları (rubrikler) uzmanlar tarafından bir ürün ya da sürecin değerlendirmesi için kullanılan veri toplama araçlarıdır. Dolayısıyla katılımcıların kendileriyle ilgili görüşlerini puanladıkları ölçeklerden yapısal olarak farklıdırlar. Örneğin SPSS’te ölçek maddelerinin veri girişinde her sütun bir maddeyi, her satır da bir katılımcıyı temsil ederken, rubriğin veri girişinde her sütun bir uzmanın verdiği puanı (madde bazında ya da toplamda) her satır da puanlanan kişileri temsil eder. Bu yüzden mesela 3 uzmanın 50 öğrencinin projesine verdiği puanları, 300 katılımcının 20 maddelik bir ölçeğe verdiği puanların analizinde olduğu gibi faktör analizine tabi tutmak doğru olmaz. Rubriklerin kapsam ve yapı geçerliliklerinin sınanmasında uzman görüşü esas olmalıdır. Subjektif puanlanan böyle bir ölçme aracından elde edilen puanların güvenilirliğinin ise puanlama güvenilirliği (interrater reliability) ile test edilmesi daha uygundur. Bu amaçla da Kappa ya da basit korelasyon analizleri yerine Intraclass correlation coefficient kullanılması uygun olacaktır. Örnek bir SPSS analizi için https://www.youtube.com/watch?v=1Avl7DzKmnc adresini ziyaret edebilirsiniz. İyi çalışmalar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Aslan, uyarlama ve geliştirme oldukça ayrıntılı ve önkoşullar içeren dinamik bir süreçtir. Genel hatlarıyla madde havuzunun hazırlanması ve ölçme aracının psikometrik özelliklerinin test edilmesi şeklinde nitelle başlayıp nicelle devam eden bir işlem akılı vardır. Ancak her bir aşamanın kendi içerisindeki ayrıntılarını eğitimler esnasında özümseyerek öğrenmenizi tavsiye ederim. Saygılarımla.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Faktör analizi zaten yapı geçerliliğini test etmek amacıyla kullanılır. Ölçüt (uyum) geçerliliği buna ek olarak test edilebilecek ayrı bir kanıttır. Faktör analizinden sonra yapılması daha makuldür, çünkü ölçeğin yapısı ve maddeleri netleştikten sonra son hali üzerinden ölçüt ölçeklerle karşılaştırılması gerekir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Özdenk, %27’lik alt ve üst grupların puanlarının karşılaştırılması ya da madde-toplam korelasyon katsayısının hesaplanması yoluyla ayırt edicilik analizleri yapılabilir. Bu analizler temelde ölçeğin yapısının geçerliliğine ilişkin kanıtlar sunarken iç-tutarlılık açısından da ölçekten elde edilen puanların güvenilirliğinin bir kanıtıdır. Ancak bu işlemlerin ölçeğin faktör yapısı belirlendikten sonra yapılması daha mantıklı olacaktır. Diğer taraftan başarı testlerinin aksine ölçeklerde soruların doğru ya da yanlış cevapları olmadığı için güçlük analizinin yapılması anlamlı değildir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Gökdemir, Video eğitimlerinde açıklandığı üzere her ölçek işlevi itibariyle toplam puan almaya uygun olmayabilir. Eğitimde belirtildiği üzere bu ayrım dik ve eğik döndürme tekniklerinin seçiminde de belirleyici etmenlerden biridir. Örneğin self-determination kuramı bağlamında içsel motivasyon, dışsal motivasyon ve motivasyonsuzluk gibi üç faktörden oluşan bir ölçekte boyutlar kuramsal olarak birbirinden farklı motivasyonel yönelimleri ölçer, dolayısıyla tüm maddeleri toplayarak (tersten puanlama seçeneği de dahil) toplam bir ölçek puanı almanız anlamlı olmayacaktır. Böyle bir durumda Cronbach Alfa ya da madde toplam korelasyon katsayısı analizlerini faktör düzeyinde yapmanız gerekir. Diğer taraftan ölçeğiniz kuramsal olarak toplam puan almaya uygun olsa bile bunu öncelikle psikometrik olarak ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizi ile teyit etmeniz önerilir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Rica ederim. İyi çalışmalar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Boran, Videolarda da açıklandığı üzere ölçme aracı uyarlama ve geliştirme sürecinin sadece maddelerin hazırlanması süreci farklıdır. Ölçek geliştirmede maddeler "04 Geçerlilik" başlıklı videoda ayrıntısıyla açıklandığı üzere daha kapsamlı bir süreç ile üretilir. Uyarlama çalışmalarında ise maddeler zaten daha önceden geliştirilmiş bir ölçeğe aittir. Aynı videonun 9. dakikasından itibaren açıklandığı üzere genellikle yabancı dilde ve kültürde geliştirilmiş mevcut bir ölçek gerekli izinler alındıktan sonra anlamsal, kavramsal, deyimsel ve deneyimsel açısından eşdeğerliği sağlanacak şekilde çevirilir, gerekli uzman görüşleri alındıktan sonra süreç ölçeğin psikometrik özellikleri geliştirme sürecindeki gibi test edrilir. Video eğitiminde çeviri eşdeğerliiliğini sağlamak için kullanılabilecek örnek uzman formlarına ve çeviri değerlendirme formlarına yer verilmiştir. Örnek bir uyarlama çalışmasına https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10338/126677 adresinden ulaşabilrisiniz. İyi çalışmalar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Ata, tekdeğişkenli normallik varsayımının kontrolünde çeşitli ölçütler kullanılır. Nihayetinde hepsi eldeki veri setinin normal dağılan bir evrenden gelip gelmediğini test etmek için kullanılıyor. Önemli bir husus da aslında bu ölçütlerle dağılımın normalliğinden ziyade, normallikten aşırı sapma gösterip göstermediğinin ölçülmesidir. Örneğin normal dağılım için çarpıklık ve basıklık katsayılarının 0'a yakın olması gerekir, ancak -1 ve +1 aralığında değer aldığında dağılımın normallikten aşırı sapmadığını kabul ederiz (Tabi bazı kaynaklarda bu kabul aralığı daha da geniş verilebiliyor). Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testlerinde olduğu gibi normalliğin test edilmesinde kullanılan çıkarımsal analizlerden biri de çarpıklık ve basıklık katsayılarının hatalarına bölünmesidir. Burada, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmişse, çıkan sonucun 1.96'dan küçük olması beklenir. Her halükarda, veri setinizdeki uç değerleri de temizledikten sonra normallik varsayımıyla ilgili ölçütlerinin çoğu hala karşılanmıyorsa analizlerde nonparametrik testleri kullanmanız elde edeceğiniz sonuçların güvenilirliği ve geçerliliği açısından önemlidir. Çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Çelik, sorunuzun ayrıntılı cevapını "06 SPSS'e giriş ve veri setinin faktör analizine uygunluğu" başlıklı eğitim videonsunun 14. dakikasından itibaren bulabilirsiniz. İyi çalışmalar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Güler, ölçekler genelikle bireylerin tutum, kaygı, motivasyon gibi özelliklerini kendi beyanları (self-report) üzerinden ölçen tipik davranış testleridir. Başarı testleri ise farklı formatlarda (çoktan seçmeli, açıkuçlu vb.) genellikle bilişsel özellikleri ölçen maksimum performans (yeterlilik) sınavlarıdır. Dolayısıyla bireylerin yaratıcılık yeterlilikleriyle ilgili algılarının ölçüldüğü bir ölçme aracına başarı testi diyemeyiz.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Öztürk, sorunuzu maalesef tam olarak anlayamadım. Sorut bir örnek üzerinden daha fazla yardımcı olabilirim. Ancak tek maddeyle kastettiğiniz araştırmanızın veri toplama aracındaki toplam madde sayısı ise böyle bir sorunun ölçek ya da ölçek faktörü olarak kullanılması öncelikle duyarlılık ve kapsam geçerliliği açısından doğru olmayacaktır. Tek başına yeterli bir soru ise ilgili maddeyi bir anket maddesi olarak kabul edip uzman görüşüyle geçerliliğini sağlayabilirsiniz.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Doğan, ölçek geliştirme ve uyarlama eğitimi kapsamında doğrudan örnekleme hesaplaması yer almamakla birlikte, sorduğunuz soruya cevap vermem gerekirse hata payı ve güven aralığı birbiriyle tutarlı limitlerdir. Örneğin sosyal bilimlerde genel olarak kabul gören güven aralığını %95 olarak almak demek, hata payını %5 almak anlamına gelir. İyi çalışmalar dilerim.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Erdoğan, gerekli izinler alındıktan sonra maddelerde bağlamsal ya da deyimsel açıdan bazı kültürel uyarlamalar yapılması, madde ya da faktörlerin silinmesi, bazı faktörlerin birleştirilmesi gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Bunları kuramsal olarak gerekçelendirmeniz gerekmektedir. Ancak böyle bir açıklama yapılamıyor ise örneğin ilgili madde kuramsal olarak ait olması gereken faktör dışında bir faktöre giriyor ise bunu hemen hedef kültüre uygun olmamasıyla da açıklamamak lazım. Uyarlamada yapılan çevirinin niteliği ya da uygulama koşullarının güvenilirliği de gözden geçirilmelidir. Dilerseniz orjinal madde ve faktörler ile uyarlama sonuçlarınızı mailime (nihat.sad@inonu.edu.tr) gönderin, belki daha somut önerilerde bulunabilirim. İyi çalışmalar.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Öğünç, alandaki bir ihtiyaçtan dolayı yeni bir ölçek geliştirmek amacıyla literatür taraması kapsamında daha önce benzer amaçlarla geliştirilmiş ancak mevcut ihtiyacı karşılamayan veri toplama araçlarına atıf yaparak onlardan faydalanmak anlaşılabilecek bir çabadır. Örneğin "Bilgisayar Tutum Ölçeği" maddelerinden faydalanarak "Akıllı Tahta Tutum Ölçeği" geliştirilebilir. Ancak aynı amaçla geliştirilmiş farklı ölçeklerin maddelerini birebir alıp derleyerek kendinden öncekileri tekrar eden bir ölçek çıkarmak doğru ve etik değildir. Böyle bir durumda halihazırdaki bir ölçeği aynen alarak kullanmak daha kullanışlı ve etiktir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Okumanızı önerebileceğim kaynaklar: Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi. Çokluk, Ö, Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve Lisrel uygulamaları (1. baskı). Ankara: PegemA Akademi Field, A. (2009) Discovering Statistics Using SPSS (2. baskı). California: Sage publications Hair, J. F., Jr., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). New Jersey: Pearson Prentice Hall. Pallant, J. (2007). SPSS Survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (3. Baskı). Berkshire: Open University Press Şad, S.N., & Demir, O. (2015). Sınıf öğretmenleri için bilgisayar ve internet kullanımı özyeterlilik algısı ölçeği: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Elementary Education Online, 14(2), 489-510. Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S.(2007). Using multivariate statistics (5. Baskı). Boston: Pearson Education

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın hocam ortak faktör varyansı SPSS output dosyasındaki "Communalities" tablosundaki verilere karşılık gelir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Demirci, aşağıdaki kaynakta da ifade edildiği gibi AFA'yı takip eden bir DFA'nın benzer özelliklere sahip yeni bir gruptan elde edilen veri setiyle yapılması önerilir. "Of course, a secondary CFA should be conducted on a new sample. It is not terribly informative, and can be potentially misleading, to follow an EFA with a CFA on the same data set." (Henson, & Roberts, 2006, p. 400) Kaynak: Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological measurement, 66(3), 393-416.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Gültürk, Faktör analizin varsayımlarıyla ilgili yapılan ön analizlerden elde edilen olumlu sonuçlarının uyumsuz maddeler çıkarılıp uygun bir yapı elde edildiğinde değişmemesi hatta daha iyi çıkması beklenir. Dolayısıyla ikinci bir kez raporlamanıza gerek olduğunu düşünmüyorum. Ancak belirli maddeleri attıktan sonra tekrar yaptığınız bu kontrollerde (sebebini bilmediğim bir şekilde) varsayımları karşılamaması halinde zaten kalan maddelerle faktör analizini yapmamanız gerekir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayin Ergüney, Uzman görüşü alınırken uzmanların maddeleri anlayamaması ihtimali ya madde yazimi sürecinin ya da seçtiğiniz uzmanların niteliğini sorgulanır hale getirecektir. Uzmanlara kuramsal olarak gerekli ön açıklamaların sunulması yaygın bir uygulamadır ve faydalı olduğu kanaatindeyim. Diğer taraftan veri toplama aracını cevaplayacak bireyleri rahatsız edebilecek ya da sosyal beğenirlik etkisiyle kendileriyle ilgili gerçek durumun dışında cevaplar vermelerine neden olabilecek açıklamalar ölçme sonuçlarının geçerlilik ve guvenirligini olumsuz etkileyecektir. Dolayısıyla maddelerin anlasilirligiyla ilgili bir pilot uygulama yaparak katılımcıların maddelerde anlatılmak isteneni doğru bir şekilde anlamalarını sağlayana kadar gerekli güncellemeleri yapmanızı öneririm.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayin Ergüney, mailim (nihat.sad@inonu.edu.tr) üzerinden konuya ve örnek maddelere ilişkin daha açık bilgi verirseniz daha somut önerilerde bulunmaya çalışırım.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Düzgün, güvenilirlik genel olarak ölçme sonuçlarının tesadüfi hatalardan arınıklığı olarak tanımlanabilir ve bunun farklı göstergeleri ya da önlemleri vardır. Örneğin sizin bahsettiğiniz soru sayısının fazlalığı duyarlılık açısından güvenilirliği artırabilecek önemli bir önlemdir. Ancak soru sayısı soru niteliğinden bağımsız ele alınamaz bu yüzden mutlaka içtutarlılık açısından sorular arasındaki ve sorularla ölçeğin geneli arasındaki tutarlılığı Cronbach Alfa katsayısı, Guttman test yarılama yöntemi, madde-toplam korelasyon katsayısı gibi analizlerle test etmek gerekir. Tabi bunların sonuçların da doğal olarak birbiriyle benzer çıkması beklenir. Diğer taraftan testin zamana karşı kararlı sonuçlar vermesi güvenilirliğin farklı ve önemli bir boyutudur ki test-tekrar test analizi bu anlamda diğerlerinden bağımsız bir analiz olarak karşımıza çıkar. Tez jürinizin ya da makalenizin hakemlerinin bu analizleri istemesi son derece normaldir.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Albayrak, bahsettiğiniz değişkenler doğaları itibariyle bilişsel ve duyuşsal olarak iki farklı kategoriye ait oldukları için ayrı ayrı ölçmeniz daha uygun olacaktır.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Adlı, Ölçek geliştirme sürecinin mantığından hareketle keşfetmeye çalıştığınız yapıyı olası faktörleriyle birlikte bütün olarak analize dahil etmelisiniz. Dolayısıyla tüm maddeleri baz alarak analizi yapmalısınız.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Gözen, uyarlama çalışmasında orjinal ölçeğe sadık kalarak yapacağınız çeviri çalışmalarının dışındaki kültürel uyarlamalar (ekleme, çıkarma vb.) kuramsal olarak yeterince gerekçelendirilmelidir ve bence orijinal ölçekten ne kadar uzaklaşılırsa çalışma uyarlamadan çok geliştirmeye dönüşecektir. Bunun oranıyla ilgili bir şey diyemem. Ancak orjinal ölçeğin yazarından uyarlama için aldığınız iznin de bir kabul sınırı olmalıdır.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın hocam ölçme aracı geliştirme sürecinde karma araştırma yöntemi tasarımını nasıl kullanabileceğinizle ilgili olarak Creswell & Plano Clark'ın (2011, p. 90; 2014, s.98) Keşfedici Karma desen başlığına bakabilirsiniz. Ölçek geliştirdiğiniz olgu ya da kavrama ilişkin olgubilim desenin gereklerini sağlayan kapsamlı bir çalışma yapacaksanız tabiki ilk aşamayı bu şekilde tanımlamanız mümkün, ancak aşağıda atıfladığım paragrafta da göreceğiniz üzere araştırma deseninin genel olarak ölçme aracı geliştirmeyi amaçlayan keşfedici bir karma desen araştırması olarak tanımlanması da mümkün: "Researchers using the exploratory design, however, often place the emphasis on the second, quantitative phase. In the instrument-development variant, the initial qualitative phase plays a secondary role, often for the purpose of gathering information to build a quantitative instrument that is needed for the prioritized quantitative phase." (Creswell & Plano Clark, 2011, p. 90) Kaynakça Creswell, J. W., & Plano Clark, V.L. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd Ed.). Sage publications. Creswell, J. W., & Plano Clark, V.L. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Dede, Y. & Demir SB, Çev. Ed.) Ankara: Anı Yayıncılık.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın hocam öğrencinin problem çözme vb. becerisini ölçmeyi amaçlayan (ki bunlar üst düzey bilişsel becerilerdir) ve doğru-yanlış şeklinde puanlanan bir ölçme aracı, Likert Tipi ölçeklerin kullanım amacına ve yapısına zaten uymaz. Diğer yandan verdiğiniz bilgilerden hareketle ölçme aracınızın objektif ya da subjektif puanlamaya uygun olup olmadığını tam anlayamadım ancak çocuğun verdiği cevabın doğruluğu puanlayicidan puanlayiciya değişebilir nitelikte görünüyor dolayısıyla 0-1 puanlama şekli de pek uygun görünmüyor.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Güler sizin de ifade ettiğiniz gibi cevapları öğrencinin kendisi işaretlemiyor öğretmen kabul edilebilir ya da edilemez diyor (ki bence arası da olmalı yani bir derecelendirme lazım). Özellikle yaratıcılık gibi bir yapıyı objektif puanlanabilen bir formata indirgemeniz doğru görünmüyor. Maddeleri tam olarak bilmesem de Subjektif puanlanan bir ölçme aracına benziyor. Dolayısıyla böyle bir yapıda puanlama güvenilirliği (birden fazla puanlayicinin verdiği puanlar arasındaki tutarlılık) daha önemli bir kriter. Yapı ve kapsam geçerliliğini uzman görüşüyle sağlamanız yeterli olabilir. Yardımcı olabileceğim başka bir konu varsa lütfen nihat.sad@inonu.edu.tr adresinden yazınız.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın hocam, özellikle tıp alanında teşhis amacıyla kesme noktalarının belirlenmesi için ROC (Receiver operating characteristic) analizi yapılıyor. Bu analizin sonuçları eldeki veri setine göre hesaplandığı için evreni çok iyi temsil eden bir örneklemle çalışmak lazım. Sosyal bilimlerde genel olarak kabul gören daha basil bir sınıflama ise sizin de yaptığınız gibi 80 puanlık dizi genişliğini kategori sayısına (5) bölerek aralıkları belirlemek. Bu sınıflama ölçeği geliştiren kişinin tanımladığı ve bir kabule dayalı daha standart bir işlem...

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın Gön, çalışmanızda "geçerliliği ve güvenilirliği kanıtlanmış" bir ölçme aracı kullandığınızı ifade etmişsiniz. Ölçeğin yapı geçerliliğini tekrar analiz ettiğinize göre bir uyarlama çalışması yaptığınızı anlıyorum. Öyle değilse zaten sadece güvenilirlik analizi yapmanız yeterli. Yapının orjinal ölçeğin yapısını yansıtmaması veri setinin özelliklerinden (normal dağılım, eksik hatalı doldurulmuş veriler vb.) kaynaklanıyor olabilir. Bu varsayımlar yeterince karşılanmasına rağmen uyarlama çalışmanızda bahsettiğiniz tutarsızlıklar (faktör sayısı, maddenin farklı faktörde çıkması ) çıktıysa, kararı kuramsal dayanakları referans alarak vermelisiniz. Örneğin, ölçek içsel motivasyon ve dışsal motivasyon gibi toplam puan alınamayacak iki alt faktörden oluşuyorsa birleştiremezsiniz. Diğer taraftan bir maddenin farklı faktörlere girebilmesi zaten geliştirme çalışmalarında da karşılaşılan bir durumdur. Yani iki faktörde de yük değeri alabilir bir madde. Ancak birden çok faktörde yüksek yük değeri alınca maddeyi analiz dışı bırakmayı tercih ederiz. Hatta madde kuramsal olarak ilgili faktöre uymuyorsa yine çıkarılmalıdır. Benzer şekilde bir maddenin uyarlama çalışmalarında kuramsal olarak farklı faktörlerde yüksek yük değeri alması maddenin sorunlu olduğunu gösterir bence.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Anladığım kadarıyla bir uygulamayı değerlendirmek amacıyla veri toplama aracı geliştirmek istiyorsunuz. Öncelikle kuramsal bir temeliniz var mı? Örneğin teknoloji kabul modeli (TAM) ya da Unified Theory of Acceptance and Use of Technology gibi bir kuramsal çerçeve mi kullanacaksiniz? Buna göre kuramın gerektirdiği bileşenler (kapsam) ve madde sayısı artacaktır. Madde sayısının artması demek örneklemin de büyümesi anlamına gelir. İdeal örneklem sayisinin madde sayısı ve diğer parametrelere ilişkisi ile örneklemin niteliğiyle ilgili dikkat edilmesi gereken diğer hususları ders videosunda kaynaklarıyla birlikte ayrıntılı olarak sunmaya çalıştım sayın hocam.

Eğitmenin Cevabı (SÜLEYMAN NİHAT ŞAD)

Sayın hocam keşfedici bir karma yöntem araştırması deseni izleyerek kendiniz geliştirin bence. Saygılarımla.